Έχουν περάσει 2.000 σχεδόν χρόνια από την Σταύρωση του Ιησού και πολλοί στον διάβα των αιώνων έχουν αναρωτηθεί αν είναι δυνατό να εντοπίσουμε επακριβώς την ημερομηνία αυτή και τα γεγονότα που την περιβάλλουν. Και η απάντηση, όσο κι αν σας φανεί παράξενο, είναι μάλλον θετική αφού σήμερα μπορούμε εύκολα να συνδυάσουμε τις ιστορικές μας πληροφορίες με τις αστρονομικές μας γνώσεις και να σας δώσουμε τελικά μία ιδιαίτερα πειστική εκτίμηση. Γιατί η εποχή της Σταύρωσης συνδέεται άμεσα με την εαρινή ισημερία, τις φάσεις της Σελήνης και το Σεληνιακό ημερολόγιο που επικρατούσε την εποχή εκείνη στην Παλαιστίνη, θέματα δηλαδή καθαρώς αστρονομικά.
Οι ιστορικές μας πηγές είναι φυσικά οι ευαγγελιστές που μας πληροφορούν ότι η θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, ο Μυστικός Δείπνος και η Σταύρωση έγιναν την εβδομάδα που γιορτάζονταν το Εβραϊκό Πάσχα. Η λέξη «Πάσχα» άλλωστε προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «πεσάχ» που σημαίνει «διέλευση» και είναι η «μνημόσυνος» εορτή των Εβραίων που αναφέρεται στη «διέλευση του Ιαβέ» πάνω από την Αίγυπτο προς πάταξη των πρωτότοκων παιδιών των Αιγυπτίων οι οποίοι κρατούσαν τους απόγονους του Ιωσήφ και των αδελφών του ως δούλους.
Σύμφωνα με το σεληνιακό τους ημερολόγιο οι Εβραίοι γιόρταζαν το Πάσχα τους στη διάρκεια του μηνός Νισάν, που στα εβραϊκά σημαίνει «καιρός που πρασινίζουν τα πάντα». Ο μήνας αυτός ήταν επίσης και ο πρώτος μήνας του εβραϊκού έτους και άρχιζε λίγο πριν από την εαρινή ισημερία την ημέρα της εμφάνισης της Νέας Σελήνης, αφού οι εβραϊκοί μήνες δεν καθορίζονταν με μόνιμο ημερολόγιο αλλά σύμφωνα με τις νουμηνίες, τις φάσεις δηλαδή της Σελήνης. Γι’ αυτό η εορτή του Πάσχα γιορτάζονταν από τους Εβραίους την 15η του μηνός Νισάν, την ημέρα δηλαδή της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η ημερομηνία εκείνου του Πάσχα όταν σταυρώθηκε ο Χριστός; Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο Ευαγγέλιό του μας αναφέρει ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής άρχισε «κηρύσσων βαπτισμό μετανοίας» το 15ο έτος της αυτοκρατορικής «ηγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος». Επειδή όμως ο Τιβέριος ανακηρύχτηκε αυτοκράτωρ στις 19 Αυγούστου του 767 α.κ.Ρ., το 15ο έτος της ηγεμονίας του άρχισε στις 19 Αυγούστου του 28 μ.Χ. (781 α.κ.Ρ.) και τελείωσε στις 18 Αυγούστου του 29 μ.Χ. 754 (782 α.κ.Ρ.)
Αυτό σημαίνει ότι ο Ιωάννης άρχισε το κήρυγμά του την άνοιξη του 29 μ.Χ., σε ηλικία 30 ετών σύμφωνα με τις διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου. Επειδή ο Χριστός ήταν έξη μήνες μικρότερος από τον Ιωάννη, το δικό Του κήρυγμα πρέπει να άρχισε το Φθινόπωρο του 29 μ.Χ. και διήρκεσε 3,5 χρόνια, όπως μας αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Οπότε η σταύρωσή του πρέπει να έγινε την περίοδο του Εβραϊκού Πάσχα του 33 μ.Χ.. Μπορούμε όμως να επιβεβαιώσουμε την ημερομηνία αυτή της Σταύρωσης;
Οι Ευαγγελιστές μας πληροφορούν ότι την χρονιά της Σταύρωσης, το Εβραϊκό Πάσχα γιορτάστηκε ημέρα Σάββατο. Αυτό όμως σημαίνει ότι η πρώτη εαρινή πανσέληνος του έτους της Σταύρωσης πρέπει να συνέπιπτε Παρασκευή ή Σάββατο αφού οι Εβραίοι δεν γιόρταζαν ποτέ το Πάσχα τους την Παρασκευή διότι ήταν ημέρα προπαρασκευής. Το πρόβλημά μας λοιπόν είναι ένα απλό αστρονομικό πρόβλημα που μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: «Σε ποιες ημερομηνίες, και σε ποιες ημέρες της εβδομάδας συνέβη η πρώτη εαρινή πανσέληνος κατά τα έτη 26-35 μ.Χ. όταν ηγεμόνας της Ρώμης στην Παλαιστίνη ήταν ο Πόντιος Πιλάτος;»
Με απλούς μαθηματικούς τύπους λοιπόν, και με βάση τα αστρονομικά μας δεδομένα βρίσκουμε ότι το Πάσχα των Εβραίων μόνο τρεις χρονιές πέφτουν καθ’ ημέρα Σάββατο: Το 26, το 30 και το 33 μ.Χ.. Επειδή όμως το 26 και το 30 είναι νωρίς, σύμφωνα με όσα αναλύσαμε πιο πάνω, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι η Σταύρωση του Χριστού πρέπει μάλλον να συνέβη την Παρασκευή 3 Απριλίου και η Ανάσταση τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 5 Απριλίου του 33 μ.Χ..
Είναι πάντως γεγονός ότι κατά τους πρώτους τρεις αιώνες της Χριστιανοσύνης οι διάφορες χριστιανικές εκκλησίες γιόρταζαν το Χριστιανικό Πάσχα άλλες μεν κατά το παράδειγμα των αποστόλων Ιωάννη και Παύλου, κατά την ημέρα του θανάτου του Χριστού, δηλαδή την 14η Νισάν, σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας και αν συνέπιπτε, άλλες δε πάντοτε κατά την Κυριακή που έρχονταν μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο. Λόγω αυτών λοιπόν των διαφορών, η Α’ Οικουμενική Σύνοδος που συνεκλήθη στη Νίκαια της Βυθυνίας από το Μέγα Κωνσταντίνο το 325 μ.Χ. θέσπισε για την εορτή του Πάσχα τον ακόλουθο όρο που έκτοτε είναι γνωστός και ως «όρος της Νικαίας». Το Χριστιανικό Πάσχα πρέπει να γιορτάζεται «την Κυριακήν ήτις έπεται της πρώτης πανσελήνου του έαρος».
Διονύσης Σιμόπουλος
Οι ιστορικές μας πηγές είναι φυσικά οι ευαγγελιστές που μας πληροφορούν ότι η θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, ο Μυστικός Δείπνος και η Σταύρωση έγιναν την εβδομάδα που γιορτάζονταν το Εβραϊκό Πάσχα. Η λέξη «Πάσχα» άλλωστε προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «πεσάχ» που σημαίνει «διέλευση» και είναι η «μνημόσυνος» εορτή των Εβραίων που αναφέρεται στη «διέλευση του Ιαβέ» πάνω από την Αίγυπτο προς πάταξη των πρωτότοκων παιδιών των Αιγυπτίων οι οποίοι κρατούσαν τους απόγονους του Ιωσήφ και των αδελφών του ως δούλους.
Σύμφωνα με το σεληνιακό τους ημερολόγιο οι Εβραίοι γιόρταζαν το Πάσχα τους στη διάρκεια του μηνός Νισάν, που στα εβραϊκά σημαίνει «καιρός που πρασινίζουν τα πάντα». Ο μήνας αυτός ήταν επίσης και ο πρώτος μήνας του εβραϊκού έτους και άρχιζε λίγο πριν από την εαρινή ισημερία την ημέρα της εμφάνισης της Νέας Σελήνης, αφού οι εβραϊκοί μήνες δεν καθορίζονταν με μόνιμο ημερολόγιο αλλά σύμφωνα με τις νουμηνίες, τις φάσεις δηλαδή της Σελήνης. Γι’ αυτό η εορτή του Πάσχα γιορτάζονταν από τους Εβραίους την 15η του μηνός Νισάν, την ημέρα δηλαδή της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η ημερομηνία εκείνου του Πάσχα όταν σταυρώθηκε ο Χριστός; Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο Ευαγγέλιό του μας αναφέρει ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής άρχισε «κηρύσσων βαπτισμό μετανοίας» το 15ο έτος της αυτοκρατορικής «ηγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος». Επειδή όμως ο Τιβέριος ανακηρύχτηκε αυτοκράτωρ στις 19 Αυγούστου του 767 α.κ.Ρ., το 15ο έτος της ηγεμονίας του άρχισε στις 19 Αυγούστου του 28 μ.Χ. (781 α.κ.Ρ.) και τελείωσε στις 18 Αυγούστου του 29 μ.Χ. 754 (782 α.κ.Ρ.)
Αυτό σημαίνει ότι ο Ιωάννης άρχισε το κήρυγμά του την άνοιξη του 29 μ.Χ., σε ηλικία 30 ετών σύμφωνα με τις διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου. Επειδή ο Χριστός ήταν έξη μήνες μικρότερος από τον Ιωάννη, το δικό Του κήρυγμα πρέπει να άρχισε το Φθινόπωρο του 29 μ.Χ. και διήρκεσε 3,5 χρόνια, όπως μας αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Οπότε η σταύρωσή του πρέπει να έγινε την περίοδο του Εβραϊκού Πάσχα του 33 μ.Χ.. Μπορούμε όμως να επιβεβαιώσουμε την ημερομηνία αυτή της Σταύρωσης;
Οι Ευαγγελιστές μας πληροφορούν ότι την χρονιά της Σταύρωσης, το Εβραϊκό Πάσχα γιορτάστηκε ημέρα Σάββατο. Αυτό όμως σημαίνει ότι η πρώτη εαρινή πανσέληνος του έτους της Σταύρωσης πρέπει να συνέπιπτε Παρασκευή ή Σάββατο αφού οι Εβραίοι δεν γιόρταζαν ποτέ το Πάσχα τους την Παρασκευή διότι ήταν ημέρα προπαρασκευής. Το πρόβλημά μας λοιπόν είναι ένα απλό αστρονομικό πρόβλημα που μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: «Σε ποιες ημερομηνίες, και σε ποιες ημέρες της εβδομάδας συνέβη η πρώτη εαρινή πανσέληνος κατά τα έτη 26-35 μ.Χ. όταν ηγεμόνας της Ρώμης στην Παλαιστίνη ήταν ο Πόντιος Πιλάτος;»
Με απλούς μαθηματικούς τύπους λοιπόν, και με βάση τα αστρονομικά μας δεδομένα βρίσκουμε ότι το Πάσχα των Εβραίων μόνο τρεις χρονιές πέφτουν καθ’ ημέρα Σάββατο: Το 26, το 30 και το 33 μ.Χ.. Επειδή όμως το 26 και το 30 είναι νωρίς, σύμφωνα με όσα αναλύσαμε πιο πάνω, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι η Σταύρωση του Χριστού πρέπει μάλλον να συνέβη την Παρασκευή 3 Απριλίου και η Ανάσταση τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 5 Απριλίου του 33 μ.Χ..
Είναι πάντως γεγονός ότι κατά τους πρώτους τρεις αιώνες της Χριστιανοσύνης οι διάφορες χριστιανικές εκκλησίες γιόρταζαν το Χριστιανικό Πάσχα άλλες μεν κατά το παράδειγμα των αποστόλων Ιωάννη και Παύλου, κατά την ημέρα του θανάτου του Χριστού, δηλαδή την 14η Νισάν, σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας και αν συνέπιπτε, άλλες δε πάντοτε κατά την Κυριακή που έρχονταν μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο. Λόγω αυτών λοιπόν των διαφορών, η Α’ Οικουμενική Σύνοδος που συνεκλήθη στη Νίκαια της Βυθυνίας από το Μέγα Κωνσταντίνο το 325 μ.Χ. θέσπισε για την εορτή του Πάσχα τον ακόλουθο όρο που έκτοτε είναι γνωστός και ως «όρος της Νικαίας». Το Χριστιανικό Πάσχα πρέπει να γιορτάζεται «την Κυριακήν ήτις έπεται της πρώτης πανσελήνου του έαρος».
Διονύσης Σιμόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου