Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 8


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 7


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 6


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 5


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 4


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 3


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 2


γέρων Ιάκωβος Τσαλίκης 1


Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

π. Ανανίας Κουστένης 5


π. Ανανίας Κουστένης 4


π. Ανανίας Κουστένης 3


π. Ανανίας Κουστένης 2


π. Ανανίας Κουστένης 1


Τετάρτη 17 Αυγούστου 2011

Η ουσία της απογνώσεως. Η προσευχή για τη μεταστάσα αδελφή. Ο αντίχριστος.

The Old Rectory
27 Μαΐου 1971
… Πάλι με αγάπη προσευχήθηκα για την Αλεξάνδρα. Στο παρελθόν σου είπα και σου έγραψα ότι αυτή η δύστυχη πέρασε τη ζωή της σε απόγνωση. Τώρα θα διασαφηνίσω τη σκέψη μου. Όταν μιλώ για «απόγνωση», δεν εννοώ κάποια σκυθρωπότητα, κάποια δυσφορία σαν από δυσπεψία, αϋπνία κλπ… Όχι. Η ουσία της απογνώσεως είναι η απώλεια της ελπίδας, της «προσδοκίας» να φθάσουμε τη θεία αιωνιότητα. Οι άνθρωποι δεν το καταλαβαίνουν αυτό. Κυρίως οι άνθρωποι του «πολιτισμένου», «ουμανιστικού αιώνα μας … Να «σκοτώσει» όμως κάποιος εντελώς μέσα του την ικανότητα του ανθρωπίνου πνεύματος να προσλάβει την αιωνιότητα δεν είναι σε όλους κατορθωτό. Και εκείνοι που το κατόρθωσαν, ζουν όπως ζουν και τα ζώα. Εκείνοι όμως που δεν το κατόρθωσαν, ζουν σε καταστάσεις κρυφής εσωτερικής συγκρούσεως. Έτσι η δύστυχη Αλεξάνδρα μας πέρασε τη ζωή της χωρίς να καταλαβαίνει τον ίδιο τον εαυτό της. Εγώ όμως δεν απελπίζομαι τελείως γι’ αυτήν, διότι ήταν άνθρωπος κατά βάθος τίμιος, και στη συνάντηση με τη νέα πραγματικότητα πιστεύω ότι θα επιλέξει την αληθινή και αιώνια.
Τελώντας την Λειτουργία προσεύχομαι βεβαίως για όλο τον κόσμο και δεν αμφιβάλλω ότι, ωσότου προσφέρεται στον κόσμο αυτό η θυσία αυτή της αγάπης, ο κόσμος θα διατηρηθεί στην ύπαρξή του. Όταν όμως θα παύσει  να προσφέρεται η θυσία αυτή, τότε αναπόφευκτα ο κόσμος θα κατακαεί στο πυρ του γενικού μίσους. Ναι, ακόμη και ως σήμερα δεν βλέπουμε στους αιώνες που πέρασαν τέτοια εποχή, κατά την οποία ο Χριστιανισμός έγινε σοβαρά δεκτός από τις ανθρώπινες μάζες. Μπορούμε ακριβέστερα να πούμε ότι η απουσία της αγάπης του Χριστού από τις ψυχές εκείνων που με τη βία επάνω στους πιο αδύνατους άρπαξαν την εξουσία, οδήγησε στις φοβερές παραμορφώσεις όλης της ζωής της ανθρωπόνητος, και εξαιτίας αυτού έγινε αδύνατη σε όλους η σαφής αίσθηση της παρουσίας του Θεού. Στην τύφλωση από το μίσος οι άνθρωποι χάνουν τελείως την αίσθηση αυτή, και τότε γι’ αυτούς «πεθαίνει ο Θεός». Για την επιβεβαίωση της σκέψεώς μου έστρεψα από πολλού ήδη την προσοχή μου στο ότι και τα τέσσαρα Ευαγγέλια αρχίζουν με αναφορά στην προφητεία του Ησαΐου:
«Ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου … Πάσα φάραγξ (δηλαδή υποβάθμιση και άσκηση βίας επάνω στους ανθρώπους) πληρωθήσεται και παν όρος (δηλαδή βίαιη κυριαρχία επάνω στους αδεσφούς) ταπεινωθήσεται … και αι τραχείαι εις οδούς λείας, και (μόνο τότε) όψεται πάσα σαρξ το σωτήριον του Θεού».
Αν βρεις, να διαβάσεις τον υπέροχο εικοστό τέταρτο λόγο του οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου … Ο άγιος αυτός, σε συμφωνία με όλους εκείνους που προηγήθηκαν από αυτόν και με εκείνους που ήρθαν στον κόσμο μετά από αυτόν, λέει ότι «ο Θεός για τη ζωή στον κόσμο αυτό δημιούργησε πατέρα και υιό και όχι δούλο και μισθωτό … Η δουλεία προήλθε από την μεταξύ των ανθρώπων έχθρα, εξαιτίας της οποίας άρχισαν να πολεμούν ο ένας εναντίον του άλλου και ο ένας να υποδουλώνει τον άλλον. Και η εξαγορά των ανθρώπων εξαιτίας της φτώχιας και των ελλείψεων, που άρχισαν να κυριεύουν τους πιο αδυνάτους λόγω της απληστίας και της πλεονεξίας των ισχυροτέρων … Χωρίς βία και φτώχια κανένας δεν θα γινόταν δούλος ή μισθωτός …».
Αυτός ο παραμορφωμένος από το μίσος των ανθρώπων κόσμος κρύβει από την όραση το Υπέροχο Πρόσωπο του Θεού. Ο Θεός δεν ενεργεί με βία· διαφυλάσσει με άγιον τρόπο την ελευθερία εκείνου που δημιουργήθηκε «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν» Του. Επιπλέον βλέπει με υπομονή και τις κακές ακόμη εκδηλώσεις της ελευθερίας του ανθρώπου. Και η υπομονή Του αυτή θα διατηρηθεί τόσο, ώστε να γίνει δυνατή η εμφάνιση του αντιχρίστου, που θα αποπειραθεί να παραμερίσει τον Αληθινό Θεό και ακολούθως να ανακηρύξει θεό τον εαυτό του. Την οδό του αντιχρίστου θα συνοδεύσει αναπόφευκτα άσκηση παγκόσμιας βίας … Πολλοί θα σκανδαλισθούν με αυτό. Θα εγερθεί σ’ αυτούς το ερώτημα: Πού είναι λοιπόν ο Θεός; Πού είναι η Πρόνοιά Του για κάθε κτίσμα; Ανάμεσα σ’ αυτούς που σκανδαλίστηκαν ήταν και η δική μας φτωχή Αλεξάνδρα. Δεν αντιλήφθηκε τις οδούς του Θεού και υπερασπιζόμενη το ανθρώπινο δίκαιο απέρριψε τη δικαιοσύνη του Θεού. Τώρα όμως που βρέθηκε σε συνθήκες που μπορεί να δει ότι ο Θεός είναι δυνατός και μετά θάνατον να δώσει στον άνθρωπο το πλήρωμα της ζωής και της μακαριότητος, με απλότητα και χαρά θα προχωρήσει στη συνάντησή Του: «Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται».
Θα ήθελα να μου περιέγραφες εσύ, όσο το δυνατό λεπτομερέστερα, τις τελευταίες ημέρες της ζωής της Αλεξάνδρας  μας. Γνωρίζω ότι ο θάνατος του ανθρώπου είναι τραγικός και μόνο από τη φύση του. Είναι χαροποιός, μόνο όταν το πνεύμα του ανθρώπου πέρασε αληθινά τα όρια του θνητού και με δύναμη αισθάνεται την αδυναμία του θανάτου. Γράψε μου, αν μπορείς, τα βάσανά της. Για τις θλίψεις όλων σας δεν ερωτώ, γιατί η πλευρά αυτή μου είναι σαφής.
Ολοένα υποφέρεις από πονοκεφάλους. Ο π. Ραφαήλ σου είπε ήδη ότι «καλύτερα να είναι κάποιος ανόητος, παρά να υποφέρει από πονοκεφάλους». Εγώ όμως δεν συμφωνώ μαζί του. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη συμφορά από το να είναι κάποιος ανόητος, έστω και αν κανένας από αυτούς δεν το συνειδητοποιεί. Κάτι που είναι ακόμη χειρότερο: Η πλειονότητα των ανθρώπων δεν είναι ικανοποιημένη με τη «μοίρα» τους, αλλά είναι φοβερά δύσκολο να συναντήσεις άνθρωπο που δεν είναι ικανοποιημένος με τον νου του. Με πόση βεβαιότητα μιλούν όλι για το δίκιο τους! Η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι το «όχι» απέναντι στη σκέψη του άλλου …




Γράμματα στη Ρωσία, γέρων Σωφρόνιος Έσσεξ.

Τρίτη 16 Αυγούστου 2011

Πρωινή προσευχή


ΑΜΑ ΤΗ ΕΓΕΡΣΕΙ ΕΚ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ

Βασιλεύ άναρχε, ο ών προ πάντων των αιώνων, Πλαστουργέ μου, ο εκ του μή όντος εις την ζωήν ταύτην παραγαγών τα σύμπαντα, Ευλόγησον την ημέραν ταύτην, ήν έδωκας μοι δια την ανεξιχνίαστον Σου αγαθότητα, και τη δυνάμει της ευλογίας Σου ικάνωσον με επιτελέσαι παν έργον και πάντα λόγον εν τη αρχομένη υπ’ εμού ημέρα ταύτη, δια Σε, προς δόξαν Σου, εν τω φόβω Σου, κατά το θέλημα Σου, εν πνεύματι σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής, αγάπης, πραότητος, ειρήνης, ανδρείας, σοφίας, εν προσευχή και επιγνώσει της πανταχού Σου παρουσίας.
Ναι, Κύριε, κατά το άμετρον Σου έλεος, οδήγησον με δια του Αγίου Σου Πνεύματος εις παν έργον και πάντα λόγον αγαθόν, και δος μοι διελθείν απροσκόπτως ενώπιον Σου την οδόν της ζωής μου και κατά την δικαιοσύνην Σου, ήν εφανέρωσας ημίν, ίνα μη προστεθή μοι ουδεμία ανομία.
Κύριε, ο Μέγας εν ελέει, φείσαι μου του απολλυμένου εις το κακόν, και μη αποκρύψης το πρόσωπον Σου απ’ εμού. Και όταν η διεφθαρμένη μου θέλησις οδηγήση με προς άλλας οδούς, και τότε, ο Σωτήρ μου, μη εγκαταλίπης με, αλλά βιαίως επανάγαγε με εις την αγίαν Σου οδόν.
Ότι Συ, καρδιογνώστα αγαθέ, γινώσκεις πάσαν την πενίαν και την αφροσύνην μου, την τυφλότητα και την αχρειότητα μου, αλλά και αι θλίψεις της καρδίας μου και οι στεναγμοί της ψυχής μου ενώπιον Σου εισί. Διό και δέομαι Σου: Εισάκουσον μου εν τη θλίψει μου και έμπλησον με άνωθεν της δυνάμεως Σου· ανάστησον με τον παραλελυμένον τη αμαρτία, ελευθέρωσον με τον δουλωθέντα τοις πάθεσιν, ίασαι με από παντός τραύματος εν εμοί  κεκρυμμένου· καθάρισον με από πάσης κηλίδος σαρκός και πνεύματος, συγκράτησον με από πάσης εσωτερικής και εξωτερικής κινήσεως μη ευαρέστου ενώπιον Σου αλλά και επιβλαβούς δια τον πλησίον μου.
Δέομαι Σου: Νομοθέτησον με εν τοις τρίβοις των εντολών Σου και μέχρις εσχάτης μου αναπνοής μή επιτρέψης παρεκκλίναι του φωτός των προσταγμάτων Σου, έως αν αποβώσι ταύτα ο μόνος νόμος όλης της υπάρξεως μου, προσκαίρου τε και αιωνίου.
Ο Θεός, ο Θεός μου, περί πολλών και μεγάλων δέομαι Σου εγώ, Συ δε μή παρίδης με μηδέ απορρίψης με από του Προσώπου Σου δια την θρασύτητα μου και την παρρησίαν μου, αλλά τη δυνάμει της αγάπης Σου οδήγησον με κατά τα διαβήματα Σου· δος μοι αγαπάν Σε ως Συ ενετείλω ημίν, εξ όλης της καρδίας μου, εξ όλης της διανοίας μου, εξ όλης της ισχύος μου, δι’ όλου του είναι μου.
Ότι Συ εί Μόνος Σκεπαστής Άγιος και Παντοδύναμος Υπερασπιστής της ζωής μου, και Σοι προσφέρω την δοξολογίαν και την προσευχήν μου. Αμήν.
Χάρισαι μοι, Κύριε, του γνώναι την αλήθειαν Σου προ του απελθείν με εκ της ζωής ταύτης. Παράτεινον τας ημέρας μου, έως αν προσφέρω Σοι μετάνοιαν αληθινήν. Μή αναγάγης με εν ημίσει ημερών μου, και όταν ευδοκήσης θείναι πέρας τη ζωή μου, προγνώρισον μοι τον θάνατον μου, ίνα η ψυχή μου ετοιμασθή προς συνάντησιν Σου.
Εν εκείνη τη ημέρα, τη μεγάλη και ιερά δι’ εμέ, γενού μετ’ εμού Κύριε, και απόδος μοι την αγαλλίασιν του Σωτηρίου Σου. Καθάρισον με από παντός αμαρτήματος φανερού ή κρυφίου, από πάσης ανομίας κεκρυμμένης εν εμοί, και αξίωσον με προσφέρειν Σοι καλήν απολογίαν ενώπιον του φοβερού Βήματος Σου. Αμήν.
γ. Σωφρονίου.. Από το βιβλίο: Περί προσευχής.

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

Παναγία Προυσιώτισσα

Παναγία Προυσιώτισσα


Στο κέντρο καταπράσινων και πανύψηλων βουνών, στα νότια του νομού Ευρυτανίας και μόλις 36 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, βρίσκεται εδώ και χίλια περίπου χρόνια το ιστορικό και σε όλους μας ακουστό μοναστήρι της Κυράς της Ρούμελης, της Παναγίας της Προυσιώτισσας περιτριγυρισμένο από απότομους και άγριους βράχους που προκαλούν δέος που και μόνο τους ατενίζεις. Το μοναστήρι είναι ιστορικό, αγιασμένο που η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της Ρούμελης, της Θεσσαλίας αλλά και της χώρας. Κατά χιλιάδες προστρέχουν οι πιστοί στην χάρη της, άλλοι να την επικαλεστούν και άλλοι θερμά να την ευχαριστήσουν. Όχι μόνο τον Αύγουστο όπου και εορτάζει το μοναστήρι ( στις 23 Αυγούστου ημέρα αποδόσεως της Κοίμησης της Θεοτόκου και συνάμα ημέρα ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας ) αλλά και όλο το χρόνο, άνθρωποι γονατιστοί, άλλοι με λαμπάδες και τάματα, μάνες με παιδιά στην αγκαλιά, ηλικιωμένοι που με δυσκολία περπατούν, νέοι που ζητούν την παρηγοριά ,γονείς με τα παιδιά τους… Όλοι προσμένουν καρτερικά στην σειρά, για να φτάσουν στο μικρό και σκοτεινό ναό, καθολικό της Ιεράς Μονής, για να φτάσουν στη Χάρη Της, να ακουμπήσουν τα γεμάτα πίστη χείλη τους στην σεβάσμια εικόνα της Παναγίας, να λάβουν τις δωρεές Της και τις ευλογίες Της. Όλους μας περιμένει η Παναγία, όλους ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, ανεξαρτήτως φύλου, γένους φυλής. Μια είναι η μεγάλη μας μάνα, η μάνα που στοργικά περιμένει τα παιδιά Της να έλθουν κοντά Της και να ζητήσουν τις μεσιτείες Της.
Στα νοτιοδυτικά της Ευρυτανίας, στις απολήξεις των βουνών Καλιακούδα και Χελιδώνα βρίσκεται από τον 9ο αιώνα η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, στις νότιες κορυφογραμμές της Πίνδου, διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το σπίτι της, μακριά από πόλεις και θορύβους αλλά κοντά σε φτωχούς, άσημους βοσκούς και σε άγριους τόπους . Κοιτώντας από ψηλά το μοναστήρι θαρρείς που είσαι σε ουράνια κλίμακα, αισθάνεσαι την μηδαμινότητα του ανθρώπου αλλά παράλληλα αισθάνεσαι και την απεραντοσύνη του Δημιουργού που « τα πάντα εν σοφία εποίησε ». Βλέπεις ολόκληρη της Ιερά Μονή από ψηλά και αισθάνεσαι το νοερό χέρι της Παναγίας να σε κρατεί, βλέπεις το καμπαναριό με τις μελωδικότατες καμπάνες, βλέπεις τα σήμαντρα, το τάλαντο, τα κελιά των φιλόξενων μοναχών, το Συνοδικό ( χώρος για υψηλά προσκεκλημένα άτομα κατά την πανήγυρη της Μονής), το βαπτιστήριο με τον ιερό ναό των Αγίων Πάντων, το κοιμητήριο των πατέρων της Μονής, τους τριώροφους ξενώνες για τους προσκυνητές και το καθολικό όπου τελούνται οι ιερές ακολουθίες καθημερινά προς δόξαν του Τριαδικού μας Θεού και της οικοδέσποινας της Μονής, της Παναγίας Προυσιώτισσας.
Απο που όμως ήρθε και με ποιο τρόπο η εικόνα της Παναγιάς
Τον καιρό που βασίλευε ο εικονομάχος Θεόφιλος στην Κωνσταντινούπολη, άρχισε μεγάλο διωγμό κατά των Αγίων εικόνων και έστειλε βασιλικές διαταγές σε κάθε πόλη και χώρα, διατάζοντας τους ορθόδοξους και απειλώντας τους με βασανιστήρια και εξορίες για να κατεβάσουν τις Αγίες εικόνες και να τις κάψουν ή να τις καταστρέψουν. Όσοι πείθονταν σε αυτή τη βασιλική διαταγή έπαιρναν αξιώματα και τιμές όσοι όμως αρνούνταν να καταστρέψουν τις Αγίες εικόνες τότε τους εκτελούσε είτε με απάνθρωπα βασανιστήρια είτε τους εξόριζε.
Εκείνη την εποχή το 829 μ.Χ η σεβάσμια εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε μια πόλη της Τουρκίας, στην Προύσα της Μικράς Ασίας. Όπως τιμούσαν την Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη, έτσι ακριβώς οι πιστοί τιμούσαν τον ναό που βρισκόταν η ιερή εικόνα της Παναγίας. Αφού έπεσε βασιλική διαταγή να καταστραφούν όλες οι ιερές εικόνες ένα αρχοντόπουλο, γιος ενός άρχοντα της βασιλικής αυλής, κινούμενος από θείο ζήλο και βλέποντας τα θαύματα που καθημερινά έκανε η εικόνα της Παναγίας δεν θέλησε να υπακούσει στην διαταγή αυτή και να καταστρέψει την θαυματουργή εικόνα . Αυτός λοιπόν ο ευσεβής νέος πήρε την εικόνα αυτή και κατέφυγε στα μέρη της Ελλάδας όπου θα μπορούσε να ησυχάσει από τους μανιώδους αιρετικούς.
Ενώ ο νέος αυτός είχε κατέβει με την ιερή εικόνα ως την Καλλίπολη της Θράκης άγνωστο πώς η εικόνα χάθηκε. Ποιος μπορεί να περιγράψει τα δάκρυα και την πίκρα του αρχοντόπουλου, χτυπιόταν και οδυρόταν και αναστενάζοντας συνεχώς έκλεγε πιστεύοντας ότι η εικόνα εξαφανίστηκε λόγω της αμαρτωλότητάς του. Αφού έμεινε αρκετές μέρες κλαίγοντας είπε στον εαυτό του: « Παρόλο που η Κυρία μου Θεοτόκος θέλησε να φυλάξει μόνη Της την αγία Εικόνα, εγώ δεν γυρίσω πίσω στην πατρίδα μου γιατί δεν μπορώ να βλέπω να καταστρέφουν τις Αγίες εικόνες και να καταπατούν τα Άγια σύμβολα της Εκκλησίας μου ». Με αυτούς τους λογισμούς ήρθε και κατοίκησε στην Υπάτη κοντά στη σημερινή Λαμία και έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι για να παρηγορηθεί για την ξενιτιά του.
Ένα παιδί από τους βοσκούς, φύλαγε τα γίδια του πατέρα του και μια νύχτα εκεί που κοιμόταν εκεί περίπου που είναι το σημερινό κοιμητήριο της Μονής, δίπλα από το κρυφό σχολειό, ακούει ξαφνικά πίσω του γλυκούς και απαλούς ύμνους. Από το φόβο του ξύπνησε και ενώ σκεφτόταν να βρει από πού έρχονται οι ύμνοι αυτοί βλέπει ξαφνικά ένα πύρινο στύλο, μια φωτεινή δέσμη που ξεκινούσε από μια σπηλιά και έφτανε ως τον ουρανό. Στην αρχή σκέφτηκε ότι ήταν ουράνιο τόξο, έπειτα πάλι μονολογούσε ότι το ουράνιο τόξο αφενός βγαίνει την ημέρα, αφετέρου είναι καμπυλωτό σε σχήμα, ενώ η φωτεινή αυτή στήλη ήταν κατακόρυφη ως τον ουρανό. Φεύγει λοιπόν κατατρομαγμένο στον πατέρα του και του αναφέρει το παράδοξο αυτό γεγονός. Ο πατέρας του αρχικά δεν το πίστεψε, αλλά παρ όλες τις επιμονές του παιδιού του, την άλλη νύχτα πηγαίνουν μαζί και ω του θαύματος!!! Οι γλυκειές μελωδίες συνεχιζόταν και ο πυρσός ξεκινούσε πάλι από το σπήλαιο και έφτανε σον ουρανό. Την άλλη μέρα το παιδί μαζί με τον πατέρα και μερικούς άλλους βοσκούς εξερευνούν το σπήλαιο και βλέπουν την Αγία εικόνα να φεγγοβολά και να αστράφτει. Αφού την προσκύνησαν και χάρηκαν που βρήκαν ένα τέτοιο θησαυρό, άνοιξαν μονοπάτι προς το σπήλαιο για να ανάβουν καθημερινά ένα καντηλάκι μπροστά στην Χάρη Της. Με ποιο όμως τρόπο ήρθε μόνο ο Θεός ξέρει.
Μετά από λίγες ημέρες το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στις γύρω πόλεις και περιοχές και έφτασε στα αυτιά του αρχοντόπουλου που την μετέφερε από την Προύσα. Χωρίς να χάσει καιρό πήρε μαζί του τους δούλους του και έτρεξε σε εκείνα τα μέρη αναζητώντας αυτό που επιζητούσε. Μετά από δυο μέρες έφτασε και μόλις την αντίκρισε, την αναγνώρισε αμέσως και έπεσε κάτω προσκυνώντας Την. Ποτάμι τα δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια του, δάκρυα χαράς για την εύρεση του θησαυρού του. Έπειτα αφού φιλοδώρησε τους χωρικούς που την βρήκαν πήρε την εικόνα για να επιστρέψει στην Υπάτη λέγοντάς τους : « Αδελφοί μου μη διαμαρτύρεστε εναντίον μου διότι αφενός η εικόνα είναι δίκη μου και έπειτα ο τόπος αυτός δεν είναι κατάλληλος ούτε για χτίσιμο εκκλησίας ούτε για συνάξεις προσκυνητών ».

Με αυτά τα λόγια άφησε λυπημένους τους βοσκούς και αυτός πήρε την Αγία εικόνα και αναχώρησε. Καθώς έφτασαν σε κάποιο ύψωμα του δρόμου κουράστηκαν και έβαλαν την εικόνα σε ένα ερειπωμένο εκκλησάκι για να ξαποστάσουν. Ενώ αποκοιμήθηκαν, όταν ξύπνησαν δε βρήκαν την εικόνα και ο άρχοντας σκέφτηκε ότι τους παρακολουθούσαν οι βοσκοί και ήρθαν κρυφά και την έκλεψαν. Καθώς επέστρεφαν πίσω, το αρχοντόπουλο άκουσε μια γυναικεία φωνή λέγοντάς του : « Ω νέε σώσου και πήγαινε στο καλό, διότι εγώ αναπαύομαι καλύτερα σε αυτούς τους άγριους και ορεινούς τόπους με απλοϊκούς βοσκούς παρά σε μεγαλουπόλεις με πλούσιους άρχοντες. Αν θέλεις να μείνεις μαζί μου έλα και θα ναι και για καλό σου » και ξαφνικά πάνω στο βουνό δημιουργήθηκε το τύπωμα της Παναγίας μια τρύπα στην κορυφή του βουνού σε μέγεθος ίση με την εικόνα και κατά ύψος του βουνού εμφανίστηκαν αποτυπώματα ανθρωπίνου πέλματος. Περπάτησε δηλαδή η Παναγία προς την κορυφή του βουνού διαπερνόντας το για να φτάσει και πάλι στην θέση όπου αυτή διάλεξε να γίνει το μόνιμο κατοικητήριό της εδώ και χίλια περίπου έτη.
Αυτά τα άκουσε το αρχοντόπουλο με προσοχή και ελευθέρωσε τους δούλους του και γύρισε πάλι στο σημείο ευρέσεως της εικόνας και εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της Παναγίας. Έτσι λοιπόν έχουμε τους πρώτους μοναχούς που εγκαταστάθηκαν στον ιερό αυτό τόπο, που διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το αιώνιο σπίτι της, το αρχοντόπουλο που πήρε το μοναχικό όνομα Διονύσιος και ο δούλος του που πήρε το όνομα Τιμόθεος. Εκατοντάδες υπήρξαν συνολικά οι μοναχοί που διάβηκαν στο ψηφιδωτό του χρόνου το κατώφλι από την ιστορική Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας, αγιάστηκαν και αγίασαν.


Απολυτίκιον Ιεράς εικόνας
• Της Ελλάδος απάσης συ προΐστασαι πρόμαχος και τερατουργός εξαισίων τη εκ Προύσσης εικόνι Σου, Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ, και γαρ φωτίζεις εν τάχει τους τυφλούς δεινούς τε απελαύνεις δαίμονας και παραλύτους δε συσφίγγεις αγαθή. Κρημνών τε σώζεις και πάσης βλάβης τους σοι προστρέχοντας. Δόξα τω σω ασπόρω τοκετώ, δοξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα το ενεργούντι δια σου τοιαύτα θαύματα

Μεγαλυνάρια εορτής
• Δεύτε την εικόνα την ιερά, της Προυσιωτίσσης, ασπαζόμεθα ευλαβώς, βρύουσαν παντοίων νόσων και πάσης βλάβης, ρώσιν δαψιλεστάτην και χάρην άφθονον
• Σφαίρας ουρανίους φωταγωγείς, αχράντω οικήσει την υδρόγειον δε βολαις, αρρήτων θαυμάτων, αυγάζεις όθεν πίστει, πάντες σε προσκυνούμεν ω Προυσιώτισσα

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2011

Η κοίμηση της Θεοτόκου

Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η μεγαλύτερη από τις θεομητορικές γιορτές που καθιέρωσε η Εκκλησία προς τιμή της Μητέρας του Κυρίου. Γι’ αυτό και έχει ξεχωριστή θέση στην ορθόδοξη πνευματικότητα, η οποία όταν αναφέρεται στην Παναγία δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να φανερώνει και να ερμηνεύει το μυστήριο της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου. Στο πρόσωπο της Θεοτόκου εκπληρώνονται τα γεγραμμένα, σύμφωνα με τα οποία ο Χριστός θα είναι η «ράβδος» και το «άνθος», που θα βλαστήσει από τη ρίζα του Ιεσσαί, καθώς και ο βασιλεύς που θα καθίσει στο θρόνο του Δαβίδ.
Η Παναγία είναι η γυναίκα εκείνη, της οποίας το σπέρμα συνέτριψε την κεφαλή του αρχέκακου όφεως, σύμφωνα με την εντολή του Δημιουργού Θεού, που είπε στην πρώτη γυναίκα της δημιουργίας, μετά την παρακοή της, ότι «… ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν». (Γεν. 3, 15). Η Θεοτόκος είναι η αληθινή «Κιβωτός της Διαθήκης» (Έξ.25, 9), η «Πύλη η κατά ανατολάς, η κεκλεισμένη» (Ιεζ.44, 1), με μια λέξη η ανακεφαλαίωση της Ιεράς Ιστορίας, η πραγμάτωση των «τύπων» και των «σκιών» της Π. Διαθήκης.
Γι’ αυτό η Μητέρα του Θεού, η Θεοτόκος, περιέχει όλο το μυστήριο της οικονομίας της σωτηρίας, μάς λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο οποίος αναφερόμενος στην  Κοίμηση και στη Μετάστασή Της διδάσκει «ότι η Παναγία κοιμήθηκε, όπως ο κάθε θνητός άνθρωπος». Όμως, ο θάνατος της Θεοτόκου υπερβαίνει την έννοια του «θανάτου», ώστε δεν ονομάζεται καν «θάνατος», αλλά «κοίμησις» ή «θεία μετάστασις», καθώς και «εκδημία ή ενδημία προς τον Κύριον». Αλλά, συνεχίζει ο άγιος Ιωάννης λέγοντας ότι, και εάν ακόμη λεχθεί «θάνατος», αυτός είναι «θάνατος ζωηφόρος». «Σήμερον ο της ζωής θησαυρός, η της χάριτος άβυσσος, θανάτω ζωηφόρω καλύπτεται», μας λέγει και ο υμνωδός.
Ενδεχομένως ακούγοντας κανείς αυτές τις όντως τολμηρές σκέψεις του ιερού Δαμασκηνού, να τις εκλάβει, ως αντινομία. Όμως ο «ζωηφόρος θάνατος» της Παναγίας δεν προσεγγίζεται με ανθρώπινους συλλογισμούς ή δοξασίες, όπως είναι τα νέα «δόγματα» των Δυτικών, που μιλάνε για κοίμηση χωρίς θάνατο. Η Παναγία Θεοτόκος δεν έχει ανάγκη από ψευδείς δοξασίες. Ο «μακαρισμός» της και η «δόξα» της, κατά τον άγιο Δαμασκηνό, είναι «η άσπορος σύλληψις, η θεία ενοίκησις, ο τόκος ο άφθορος» του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος.
Δικαίως, λοιπόν, για τον χριστιανικό κόσμο και μάλιστα για μας τους ορθόδοξους χριστιανούς η  Δέσποινα του Κόσμου είναι  το πρότυπο της ζωής και ενεργεί και ασκεί στον πιστεύοντα φυσικά άνθρωπο, το πανανθρώπινο λειτούργημά της και το μεσιτευτικό της έργο, αφού η Παναγία Θεοτόκος σε όλον τον επίγειο βίο της συμμετέχει προσωπικά και ενεργά στο εν Χριστώ Ιησού τελειωθέν έργον του Θεού, δια την σωτηρία των ανθρώπων και αποτελεί το μοναδικό πρότυπο πιστού και ευλαβούς ανθρώπου.
Η ζωή της είναι μία διαρκής πορεία προς τον Θεό. Μία πορεία πίστεως, υπακοής και αφοσιώσεως στον Θεό και στο θέλημά Του. Μία πορεία ταπεινώσεως και παραμερισμού του προσωπικού «Εγώ» της, χάριν του θεϊκού «Συ». Ο δρόμος της είναι ανάλογος προς τον δρόμο, τον οποίον βάδισε ο Υιός της. Ένας δρόμος βαθύτατης συναίσθησης της αποστολής, την οποίαν είχε να επιτελέσει ως «δούλη Κυρίου».  Η μητρότητα της Μαρίας δεν είναι μια κοινή μητρική βιολογική σχέση μητέρας προς παιδί, αλλά είναι μια βαθύτατη συναίσθηση της ευθύνης, που ανέλαβε, όταν είπε «γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου».
Με όλη την ύπαρξη Της, λοιπόν, και με όλες τις δυνάμεις Της κάνει πλήρη κατάφαση του θελήματος του Θεού εν τω προσώπω της. Γι’ αυτό κατέστη η «κεχαριτωμένη», όπως την ονομάζει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, λέγοντας ότι, «…ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· χαῖρε, κεχαριτωμένη» (1,28), διότι ήταν πλήρης θείας χάριτος και ευδοκίας και το πλέον κατάλληλο πρόσωπο, δια να γίνει Θεοτόκος και Θεομήτωρ.
Αυτό που έχει όμως μεγάλη σημασία στην περίπτωση της Θεοτόκου είναι ότι δεν συμμετέχει  στο έργο του Θεού και δεν ενεργεί, ως ιδιωτικό πρόσωπο, αλλά ασκεί δημόσιο και πανανθρώπινο λειτούργημα. Το έργον της συντελεί και συμβάλλει στη σωτηρία όλου του ανθρωπίνου γένους. Η Παναγία αποτελεί την αρχή και το αποκορύφωμα του έργου της απολυτρώσεως.
Εξαιτίας του «Όχι», δηλαδή της ανυπακοής, που επέδειξε η Εύα, στο θέλημα του Θεού, εκδιώχθηκε το ανθρώπινο γένος εκ του παραδείσου, συμπαρασύροντας μάλιστα όλη την κτίση και κατέστημεν άπαντες, όχι μόνον οι πρωτόπλαστοι, αλλά όλοι μας, ως απόγονοι αυτών, μέτοχοι του θανάτου.
 Όμως εξαιτίας του «Ναι» της Θεοτόκου και της υπακοής Της στο Θείο Θέλημα, γίναμε όλοι μέτοχοι της ζωής εν Χριστώ Ιησού. Δηλαδή, η Παναγία δεν είναι απλώς μία αγία μεταξύ των πολλών αγίων της Εκκλησίας μας, αλλά είναι η εκπρόσωπος ολόκληρης της χριστιανικής ανθρωπότητας.  Ως εκ τούτου είναι αυτή πλέον η Μήτηρ της Ζωής.  Είναι η Νέα Εύα, που λυτρώνει από την κατάρα και αυτήν ακόμη την πρώτη Εύα, η οποία δεν πραγμάτωσε την αποστολή της. Επί πλέον  η Παναγία εκκλησιοποιεί τον κόσμο, ο οποίος με το «Ναι» Της, αποκτά ξανά το Θείο Φως και γίνεται και πάλι ωραίος, όπως «ωραιοτάτη» είναι η ίδια η Παρθένος Μαρία, σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο οποίος λέγει ότι η Θεοτόκος πραγματώνει με απόλυτο τρόπο την ωραιότητα της δημιουργίας.
«Ο Θεός»,  γράφει ο Άγιος Γρηγόριος, «έκανε τη Μαρία αληθινά ωραία.  Συγκέντρωσε σ’ Αυτήν τις ομορφιές, που διαμοίρασε σε όλα τα άλλα δημιουργήματα και εποίησε δι’ αυτής μια τέλεια ομορφιά, που ανυψώνεται από τη γη μέχρι τον ουρανό», ώστε να πραγματώνει το μεσιτευτικό της έργο, για τους δεομένους πιστούς, το οποίο γίνεται «δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα» και «θνητών προς Θεόν παρρησία».
Διότι, πράγματι, η Παναγία αποδέχεται τις προσευχές των πιστών και έρχεται αρωγός στις ανάγκες των, δια της μεσιτείας της προς τον Θεό. Το βαθύτερο, όμως, νόημα της μεσιτείας είναι η αλληλεγγύη, η οποία συνδέει τους πιστούς, προς τους αγίους, σε μια στενότατη ενύπαρξη και κοινωνία. Κατά τη χριστιανική αντίληψη το τέλειο κατέρχεται προς το ατελές και ο κύριος υπηρετεί τον δούλο.  Δηλαδή, η κυριότης του Κυρίου εκδηλώνεται, ως υπηρεσία και διακονία προς τους δούλους του.
Αντίθετα με την τάξη του παρόντος κόσμου, όπου αρκετοί των κυρίων, ή των αρχόντων των εθνών, εξουσιάζουν και απαιτούν να υπηρετούνται, επαληθεύοντας τον Χριστό, που λέγει στους μαθητές Του: « οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν…».  (πρβλ. Ματθ. 20, 25)»
Η Υπεραγία Θεοτόκος, αν και κατέστη «βασίλισσα των ουρανών», δεν έγινε απρόσιτος και ακατάδεκτος προς εμάς, αλλά κύπτει μέχρις ημών και εισακούει των δεήσεων και των προσευχών μας, διότι συναισθάνεται και κατανοεί τη ζωή μας, σε όλο το βάθος της πτώχειας, της δοκιμασίας και της ένδειας, διότι έζησε, ως μητέρα τον πόνο, που της διαπέρασε την ψυχή της, σαν ρομφαία, όπως προφητικά της είπε ο Συμεών,  « σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία» (Λουκ. 2, 35), γι’ αυτό η μεσιτεία της Θεοτόκου προς τον Θεό,  για τον καθένα μας, γίνεται χάρις και ευδοκία.
Η Πάναγνη Μητέρα του Σωτήρα και Λυτρωτή μας Χριστού μέσα από τη γόνιμη αειπαρθενία της και τη σοφία του εξαγιασμένου Της προσώπου, κατέστη η ακεραιότητα όλου του ανθρώπινου είναι, όλης της κτιστής φύσης και εκφράζει την αγάπη του προσώπου, για τον προσωπικό Θεό και για τον πλησίον, που είναι η φανερωμένη εικόνα του Θεού. Επίσης η Θεοτόκος συγκροτεί την ενοποιημένη δομή του ανθρώπου, του οποίου το λογικό και η καρδιά του, ενώνονται στον ωκεανό της χάριτος, που προσλαμβάνει ο άνθρωπος μέσα του, για να τα αντιπροσφέρει στους άλλους.
Σύμφωνα με το Άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο, η Θεοτόκος μάς προσφέρει την εικόνα, το παράδειγμα, την έλξη του προσώπου, που υπερέβη κάθε εσωτερική διαίρεση, για να βρει πληρότητα και διαύγεια. Μια πληρότητα αξεχώριστη από τη θυσία και  τη διακονία της στο θέλημα του Θεού, ο οποίος ως η απόλυτη Αγάπη, την αξιώνει να αγαπά και Εκείνη και την αναδεικνύει, όχι απλά αγία, αλλά Παναγία και Υπεραγία, πραγματώνοντας τον σκοπό της Εκκλησίας, που είναι η δυνατότητα  να γίνουν όλοι οι άνθρωποι άγιοι, με υπόδειγμα και ιδεώδες ασφαλώς τη Θεοτόκο Μαρία, με την οποία οι άνθρωποι έχουν τριπλή συγγένεια:
  1. Προέρχονται από τον ίδιο πηλό της Δημιουργίας.
  2. Κοινωνούν μαζί της δια της μεταλήψεως της σαρκός της, που προσέλαβε ο Χριστός.
  3. Δια της αγιοσύνης που λαμβάνουν τον Θεό κατά τρόπο όμοιο με Εκείνη.
Είναι, λοιπόν, οντολογικό γεγονός, ότι η Παναγία μάς προσφέρει την αγάπη και την προστασία της, χωρίς να θέλει ανταλλάγματα για τη στοργή, τη μέριμνα και τη φροντίδα, με την οποία μας περιβάλλει. Της αρκεί μόνο, να προσπαθούμε, να ζούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, για να μπορεί να μεσιτεύει, ώστε να είμαστε κοντά στον Υιό της και Θεό μας. Και όπως ακριβώς Εκείνη έζησε κατά Θεόν τον επίγειο βίο Της και την μακαρίζουν, «αι γενεαί πάσαι», να ζούμε και εμείς κατά Θεόν, τον επίγειο βίο μας, ώστε να απολαύσουμε την αιώνια μακαριότητα και αγιότητα, δια των πρεσβειών «της Παναγίας αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας», της οποίας την ιερή Κοίμηση, άμα δε και Μετάσταση με πολλή ευλάβεια τιμούμε και πανηγυρίζουμε, με τη Χάρη του Τριαδικού μας Θεού, όπου σαν άλλοι «απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε», την παρακαλούμε θερμά και υιικά της ψάλλουμε: «Και σε μεσίτριαν έχω, προς τον φιλάνθρωπον Θεόν, μη μου ελέγξη τας πράξεις, ενώπιον των Αγγέλων, παρακαλώ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει».

Πέμπτη 11 Αυγούστου 2011

Το είναι έχει πρόσωπο

Με απασχολούσε ακόμη μία ερώτηση: «Τι βρίσκεται στην αρχή όλης της υπάρξεως;». Εξετάζοντας τις επιστημονικές κοσμολογίες βλέπουμε ότι εκεί δεν υπάρχει η έννοια του προσώπου. Υπάρχει η έννοια κάποιων διαδικασιών, κοσμικών ενεργειών, εκρήξεων της διαμορφώσεως των ουρανίων σωμάτων κλπ. Υπάρχουν υποθέσεις για τα δεκαοτώ ή τα δεκαπέντε δισεκατομμύρια έτη, για να εξηγήσουν πώς δημιουργήθηκε αυτός ο κόσμος. Αλλά προσωπικά σε μένα αυτό δεν έδινε τη δυνατότητα να κατανοήσω τί σημαίνει «Εγώ» –πρόσωπο, υπόσταση– για μένα ή για άλλον άνθρωπο. Αυτή η απάντηση μου δόθηκε στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, όπου γίνεται λόγος για το πρόσωπο του Χριστού ως του Λόγου, της Σοφίας του Θεού, αλλά υποστατικής Σοφίας, δηλαδή προσωπικής: «χωρίς Αυτού εγένετο ουδέ έν ό γέγονεν». Ό,τι υπάρχει, υπάρχει μέσα από Αυτόν και χάρη σε Αυτόν. Και τότε πολύ καθαρά δόθηκε απάντηση στο ερώτημά μου, ότι το Υπερ-προσωπικό Απόλυτο δεν ταυτίζεται καθόλου με το Είναι. Αλλά το Είναι έχει Πρόσωπο, και χωρίς το πρόσωπο αυτό τίποτε δεν μπορεί να υπάρξει: πάντα δι’ Αυτού εγένετο, δηλαδή μέσω Αυτού προήλθαν όλα, και τίποτε δεν έγινε χωρίς Αυτόν. Για τον άνθρωπο όμως γεννιέται το παράδοξο ερώτημα: «Αν όλα έγιναν από πρόσωπο, τότε πώς γίνεται εγώ να είμαι ένα τόσο μικρό άτομο;». Και τότε μου έγινε κατανοητό ότι ακόμη δεν είχα φτάσει αυτή τη μορφή του Είναι, ότι ακόμη βρισκόμουν στην περίοδο πραγματώσεως αυτής της μορφής του είναι που υπάρχει εν δυνάμει σε κάθε άνθρωπο από τη στιγμή της γεννήσεώς του. Μπορεί να καταλάβει κανείς πότε γίνεται πρόσωπο μόνο με την προσευχή της συμπόνιας για όλο τον κόσμο …Πολλοί μεγαλοφυείς συγγραφείς μπορούν να δημιουργήσουν οτιδήποτε, ενόσω ζουν σε κατάσταση συγκρούσεως, όταν τους παρακινεί η πάλη. Αν όμως τους αφαιρέσεις αυτή την πάλη, δεν έχουν τίποτε να γράψουν. Όλο το νόημα της δημιουργίας τους φαίνεται να περικλείεται στην αφήγηση της τραγικής αυτής πάλης. Εγώ όμως έζησα κάτι άλλο: Όταν έρχεται προσευχή συμπόνιας για όλο τον κόσμο, τότε δεν δημιουργείται κενό αλλά, μπορώ άφοβα να πω, Θεϊκή αρμονία. Τότε ο άνθρωπος δεν αισθάνεται πως του λείπει κάτι, αλλά γίνεται θεατής εντελώς άλλων δυνατοτήτων. Στον Γέροντα Σιλουανό υπάρχει αυτή η έκφραση: «Το Άγιο Πνεύμα μαρτυρεί φανερά τη σωτηρία», και κανείς άλλος μάρτυρας δεν χρειάζεται. Η συνείδηση του ανθρώπου ότι δεν θα πεθάνει είναι τόσο δυνατή, ώστε να λέει εντελώς αποφασιστικά: «Εγώ δεν θα πεθάνω». Πεθαίνει μόνο το σώμα, αυτή η μορφή του  είναι του· αυτό μεταβάλλεται, αρρωσταίνει κλπ. Αλλά ο άνθρωπος ως πνεύμα, ως πρόσωπο, επιζεί.


Αρχιμ. Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Γράμματα στη Ρωσία, σελ. 21