Στο βιβλίο αυτό, στο οποίο αναφερόμαστε, παρά το ότι ο επιστολογράφος δεν ενδιαφέρεται τόσο για ιστορικά ζητήματα της Εκκλησίας, εν τούτοις, επειδή έπρεπε να καθοδηγήση τον συγκεκριμένο άνθρωπο, καταγράφονται πολλές πτυχές του ιστορικού βίου του Χριστιανισμού και της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο Γέροντας Σωφρόνιος σε διάφορες επιστολές του προς τον Μπάλφουρ του αναλύει την ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που την κάνει να διακρίνεται από κάθε άλλη θρησκεία και Χριστιανική Ομολογία. Μέσα στην Εκκλησία μπορεί κανείς να ζήση το μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού. Η θέα του ακτίστου Φωτός, η αίσθηση της θείας Χάριτος κατά την θεία Λειτουργία και την άσκηση, η εσωτερική ειρήνη και η πληροφορία, η ιερή ησυχία και η προσευχή κ.α., όλα αυτά δείχνουν την αλήθεια της Ορθοδόξου Παραδόσεως, που υπάρχει πλούσια μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Γι’ αυτό και σε επιστολή του συνδέει στενά: δόγμα, Εκκλησία και άσκηση . Αλλού γράφει «ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διακρίνεται από όλες τις άλλες εκκλησίες σε τρία επίπεδα, γιατί: α) μόνη αυτή αληθεύει πλήρως στην θεολογία της, β) μόνη αυτή γνωρίζει το μυστήριο της χάριτος, της αγίας ζωής, και διαφυλάσσει στην πληρότητα τη θεία χάρη, και γ) είναι η αρχαιότερη, η θεμελιώδης, η βασική, από την οποία αποσχίσθηκαν κατά καιρούς μεγαλύτερα ή μικρότερα τμήματα» .
Μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, παρά τα κατά καιρούς παρουσιαζόμενα προβλήματα, μπορεί κανείς να ζήση την μεγάλη Χάρη του Χριστού. Ο Γέροντας Σωφρόνιος στις επιστολές αυτές αναφέρεται σε προβλήματα του ιστορικού βίου της Εκκλησίας, στις εθνοφυλετικές διακρίσεις και διαφορές, σε αντικανονικές και άλλες εμπαθείς καταστάσεις, αλλά, παρά ταύτα, υποστηρίζει ότι μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει η θεία Χάρη. Γράφει σε ένα σημείο: «Κι εγώ χιλιάδες φορές έζησα και ζω στενοχώριες, [//171] αλλά τις υπομένω, γιατί από την Εκκλησία δέχομαι και θετικά δώρα» . Τονίζει την υπακοή στις υποδείξεις του Επισκόπου του και μάλιστα του Επισκόπου που υπάγεται υπό την άμεση καθοδήγηση και εξάρτηση από το Πατριαρχείο της Μόσχας και όχι από άλλες εκκλησιαστικές παρατάξεις, διότι αυτή η διευθέτηση «είναι η καλύτερη και, από κανονικής πλευράς, η ορθότερη» . Φαίνεται και σε αυτό το σημείο ο σεβασμός του προς τους κανονικούς θεσμούς της Εκκλησίας, παρά τα υφιστάμενα προβλήματα.
Για να καθοδηγήση τον παραλήπτη της επιστολής του υποδεικνύει τα λάθη της «Καθολικής Εκκλησίας», αναλύει διάφορα φαινόμενα, όπως τα λεγόμενα στίγματα του σταυρού, τις δογματικές διαφορές, την οργάνωσή της που εκκοσμικεύθηκε από πλευράς θεσμών, την αλλοίωση στο δόγμα και την πνευματική ζωή, στην μετάνοια και την εξομολόγηση. Γράφει ότι «Στον Ρωμαιοκαθολικισμό όμως (σε σύγκριση με την Ορθοδοξία) υπάρχουν πολλά βασικά σφάλματα, τόσο από δογματικής απόψεως, όσο και από πλευράς πνευματικής ζωής» . Δίνει μεγάλη σημασία στο ότι καταπατείται και περιφρονείται η νοερά εργασία και η προσευχή των ορθοδόξων ασκητών και μάλιστα το λάθος του «Ρωμαιοκαθολικισμού» είναι ότι «Μερικοί δε άγιοι Πατέρες που διέπρεψαν περισσότερο στη νοερά αυτή εργασία εκλαμβάνονται (από αυτόν) ως ιδιαίτερα κακόβουλοι αιρετικοί, όπως για παράδειγμα ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς». Παρά ταύτα δεν το θεωρεί καλό να κάνη αυτήν την αντιρρητική εργασία και γράφει ότι το τελειότερο είναι να προσευχόμαστε στον Θεό με καθαρό νου . Εδώ φαίνεται πώς λειτουργεί ένας ησυχαστής πατέρας.
Ως ορθόδοξος εμπειρικός θεολόγος δεν μπορεί να δεχθή τον περιορισμό της Ορθοδόξου Εκκλησίας και την θεωρία του οικουμενισμού, τον οποίο θεωρεί ως «μία από τις πιο επικίνδυνες αιρέσεις» . Η προσπάθεια μερικών να δημιουργήσουν μια «παγκόσμια και αποστολική εκκλησία» είναι μια πλανεμένη προσπάθεια. [//172] Το ίδιο πλανώνται και εκείνοι που προσπαθούν να ζήσουν «κάποιο είδος υψηλού μυστικισμού, που υπερβαίνει τα όρια της εκκλησιαστικής αντιλήψεως της χριστιανικής θρησκείας» . Συνιστά στον Μπάλφουρ: «Προσεύχομαι στον Θεό εσείς να μη πλανηθείτε με όλα αυτά, αλλά να πιστεύετε ακράδαντα με την καρδιά και τον νου ότι υπάρχει πάνω στη γη εκείνη η Μία, Μοναδική και Αληθινή Εκκλησία που ίδρυσε ο Κύριος. Η Εκκλησία αυτή διατηρεί αλώβητη και ακέραιη τη διδασκαλία του Χριστού (και όχι ξεχωριστά μέλη της), κατέχει το πλήρωμα της γνώσεως και της χάριτος και είναι αλάθητη» . Και στην συνέχεια προσφέρει την ομολογία του, που είναι έκφραση εμπειρίας και ζωής .
Ο Γέροντας Σωφρόνιος σε διάφορες επιστολές του προς τον Μπάλφουρ του αναλύει την ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που την κάνει να διακρίνεται από κάθε άλλη θρησκεία και Χριστιανική Ομολογία. Μέσα στην Εκκλησία μπορεί κανείς να ζήση το μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού. Η θέα του ακτίστου Φωτός, η αίσθηση της θείας Χάριτος κατά την θεία Λειτουργία και την άσκηση, η εσωτερική ειρήνη και η πληροφορία, η ιερή ησυχία και η προσευχή κ.α., όλα αυτά δείχνουν την αλήθεια της Ορθοδόξου Παραδόσεως, που υπάρχει πλούσια μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Γι’ αυτό και σε επιστολή του συνδέει στενά: δόγμα, Εκκλησία και άσκηση . Αλλού γράφει «ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διακρίνεται από όλες τις άλλες εκκλησίες σε τρία επίπεδα, γιατί: α) μόνη αυτή αληθεύει πλήρως στην θεολογία της, β) μόνη αυτή γνωρίζει το μυστήριο της χάριτος, της αγίας ζωής, και διαφυλάσσει στην πληρότητα τη θεία χάρη, και γ) είναι η αρχαιότερη, η θεμελιώδης, η βασική, από την οποία αποσχίσθηκαν κατά καιρούς μεγαλύτερα ή μικρότερα τμήματα» .
Μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, παρά τα κατά καιρούς παρουσιαζόμενα προβλήματα, μπορεί κανείς να ζήση την μεγάλη Χάρη του Χριστού. Ο Γέροντας Σωφρόνιος στις επιστολές αυτές αναφέρεται σε προβλήματα του ιστορικού βίου της Εκκλησίας, στις εθνοφυλετικές διακρίσεις και διαφορές, σε αντικανονικές και άλλες εμπαθείς καταστάσεις, αλλά, παρά ταύτα, υποστηρίζει ότι μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει η θεία Χάρη. Γράφει σε ένα σημείο: «Κι εγώ χιλιάδες φορές έζησα και ζω στενοχώριες, [//171] αλλά τις υπομένω, γιατί από την Εκκλησία δέχομαι και θετικά δώρα» . Τονίζει την υπακοή στις υποδείξεις του Επισκόπου του και μάλιστα του Επισκόπου που υπάγεται υπό την άμεση καθοδήγηση και εξάρτηση από το Πατριαρχείο της Μόσχας και όχι από άλλες εκκλησιαστικές παρατάξεις, διότι αυτή η διευθέτηση «είναι η καλύτερη και, από κανονικής πλευράς, η ορθότερη» . Φαίνεται και σε αυτό το σημείο ο σεβασμός του προς τους κανονικούς θεσμούς της Εκκλησίας, παρά τα υφιστάμενα προβλήματα.
Για να καθοδηγήση τον παραλήπτη της επιστολής του υποδεικνύει τα λάθη της «Καθολικής Εκκλησίας», αναλύει διάφορα φαινόμενα, όπως τα λεγόμενα στίγματα του σταυρού, τις δογματικές διαφορές, την οργάνωσή της που εκκοσμικεύθηκε από πλευράς θεσμών, την αλλοίωση στο δόγμα και την πνευματική ζωή, στην μετάνοια και την εξομολόγηση. Γράφει ότι «Στον Ρωμαιοκαθολικισμό όμως (σε σύγκριση με την Ορθοδοξία) υπάρχουν πολλά βασικά σφάλματα, τόσο από δογματικής απόψεως, όσο και από πλευράς πνευματικής ζωής» . Δίνει μεγάλη σημασία στο ότι καταπατείται και περιφρονείται η νοερά εργασία και η προσευχή των ορθοδόξων ασκητών και μάλιστα το λάθος του «Ρωμαιοκαθολικισμού» είναι ότι «Μερικοί δε άγιοι Πατέρες που διέπρεψαν περισσότερο στη νοερά αυτή εργασία εκλαμβάνονται (από αυτόν) ως ιδιαίτερα κακόβουλοι αιρετικοί, όπως για παράδειγμα ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς». Παρά ταύτα δεν το θεωρεί καλό να κάνη αυτήν την αντιρρητική εργασία και γράφει ότι το τελειότερο είναι να προσευχόμαστε στον Θεό με καθαρό νου . Εδώ φαίνεται πώς λειτουργεί ένας ησυχαστής πατέρας.
Ως ορθόδοξος εμπειρικός θεολόγος δεν μπορεί να δεχθή τον περιορισμό της Ορθοδόξου Εκκλησίας και την θεωρία του οικουμενισμού, τον οποίο θεωρεί ως «μία από τις πιο επικίνδυνες αιρέσεις» . Η προσπάθεια μερικών να δημιουργήσουν μια «παγκόσμια και αποστολική εκκλησία» είναι μια πλανεμένη προσπάθεια. [//172] Το ίδιο πλανώνται και εκείνοι που προσπαθούν να ζήσουν «κάποιο είδος υψηλού μυστικισμού, που υπερβαίνει τα όρια της εκκλησιαστικής αντιλήψεως της χριστιανικής θρησκείας» . Συνιστά στον Μπάλφουρ: «Προσεύχομαι στον Θεό εσείς να μη πλανηθείτε με όλα αυτά, αλλά να πιστεύετε ακράδαντα με την καρδιά και τον νου ότι υπάρχει πάνω στη γη εκείνη η Μία, Μοναδική και Αληθινή Εκκλησία που ίδρυσε ο Κύριος. Η Εκκλησία αυτή διατηρεί αλώβητη και ακέραιη τη διδασκαλία του Χριστού (και όχι ξεχωριστά μέλη της), κατέχει το πλήρωμα της γνώσεως και της χάριτος και είναι αλάθητη» . Και στην συνέχεια προσφέρει την ομολογία του, που είναι έκφραση εμπειρίας και ζωής .
Από το βιβλίο: " Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ",Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ Αγίου Βλασίου Ιεροθέου , σελ. 90-92
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου