Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Το μυστήριο της μετανοίας-εξομολογήσεως

Η αμαρτία

 Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι όλοι οι άνθρωποι αμαρτάνομε, " ότι ουκ έστι άνθρωπος, ος ζήσεται και ουχ αμαρτήσει". Εκείνο, επομένως, το οποίο διακρίνει το Χριστιανό από τον μη Χριστιανό δεν είναι η αναμαρτησία, αλλά η μετάνοια.
  Μετά την αποστασία των πρωτοπλάστων με την διάπραξη της προπατορικής αμαρτίας, η αρρώστια της αμαρτίας μπήκε για τα καλά στη ζωή του ανθρώπου. Η αμαρτία, που είναι η αθέτηση του θελήματος του Θεού και συνεπάγεται τον χωρισμό του ανθρώπου από Αυτόν, οδηγεί τον άνθρωπο σε παρά φύσιν κατάσταση, εφ' όσον αυτός είναι πλασμένος για να ζει σε κοινωνία με τον εν Τριάδι Θεό.
  Έτσι ο άνθρωπος πριν από την έλευση του Χριστού πορευόταν "εν χώρα και σκιά θανάτου" (Ησ. 9,1), μακριά από τον Θεό, υποχείριος της αμαρτίας, του διαβόλου και του θανάτου. Η κατάσταση αυτή ήταν μοιραία για τον άνθρωπο, ο οποίος ήταν αδύνατο να σωθεί με τις δικές του μόνο δυνάμεις. Ο "Προμηθεύς Δεσμώτης" του Αισχύλου εικονίζει ακριβώς την τραγική και αδιέξοδη ανθρωπίνως αυτή κατάσταση.
Η εν Χριστώ απολύτρωση 

  Αλλ΄ "ο Θεός αγάπη εστί" (Α' Ιω. 4,16). Από αγάπη έφερε στην ύπαρξη τον άνθρωπο, τον οποίο ουδέποτε έπαυσε να αγαπάει , ακόμη και μετά την αποστασία του. Καρπός της αγάπης του Θεού είναι και το σχέδιο της Θείας Οικονομίας, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή μετά τη διάπραξη της προπατορικής αμαρτίας, για να προπαρασκευάσει το έδαφος και να δώσει στον άνθρωπο την ευκαιρία ελευθέρως να θελήσει εν Χριστώ να επιστρέψει στην φυσική του κατάσταση, κοινωνία και σχέση με τον εν Τριάδι Θεό.
  Για τον σκοπό αυτό "πολυμερώς και πολυτρόπως ελάλησεν" (Εβρ. 1,1) ο Θεός στους ανθρώπους μέσω των δικαίων, των πατριαρχών, των προφητών. Προπαρασκεύασε έτσι το έδαφος των καρδιών των ανθρώπων κι προανήγγειλε την έλευση του Μεσσίου για να σώσει τον άνθρωπο.
  Και "ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλε ο Θεός τον Υιόν Αυτού" (Γαλ. 4,4), ο οποίος εγεννήθη " εκ πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου". Αυτός κατά την επί γης παρουσία του εφανέρωσε την αλήθεια στους ανθρώπους με την διδασκαλία, την ζωή και τα θαύματά Του. Εν τέλει ο '' Υιός και Λόγος το Θεού και Θεός", ο οποίος " εκένωσεν εαυτόν μορφήν δούλου λαβών"(Φιλπ. 2,7), για να σώσει τον άνθρωπο και να αποκαταστήσει την αμαυρωθείσα εικόνα εις το " αρχαίον κάλλος", υπέμεινε κατά την ανθρωπίνη φύση εκουσίως πολλά ατιμωτικά πάθη, τον επονείδιστο επί του σταυρού θάνατο και την τριήμερο ταφή. Για να αναστηθεί την τρίτη ημέρα, να αναληφθεί την τεσσαρακοστή και να καθίσει ως Θεάνθρωποςπλέον 'εν δεξιά του Πατρός". Για να "πέμψη τον Παράκλητον τω κόσμω" κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, όταν φανερώθηκε δημοσίως επί γης η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού, στο οποίο εγκεντριζόμενος ο άνθρωπος σώζεται.
  Με την πραγματοποίηση του σχεδίου της θείας οικονομίας, ο Χριστός συνέτριψε το διάβολο, την αμαρτία, τον θάνατο και έσωσε τον άνθρωπο, ελευθερώνοντάς τον από την δουλεία στους παράγοντες αυτούς και δίνοντάς του την δυνατότητα ελευθέρως να ανταποκριθεί στην κλήση του Θεού, να επιστρέψει στη φυσική του κατάσταση, στην κοινωνία με τον Θεό, για να πετύχει τον σκοπό της υπάρξεώς του, τον αγιασμό, την κατά χάριν θέωση. 

              Η σύσταση του μυστηρίου

  Αλλ' επειδή " 'έγκειται η διάνοια του ανθρώπου επιμελώς επί τα πονηρά εκ νεότητος" (Γεν. 8,21) και οι τρεις εχθροί του ανθρώπου, ο διάβολος, ο παλαιός άνθρωπος και ο κόσμος ο εν τω πονηρώ κείμενος, παρεμβαίνουν στην πορεία του ανθρώπου προς την σωτηρία και προκαλούν πτώσεις και τραύματα, ο Χριστός ήδη μετά την Ανάσταση, όταν ενεφανίσθη στους Μαθητές, παρέδωσε το μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως με τα αθάνατα λόγια Του " αν τινών αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς΄ αν τινών κρατήτε, κεκράτηνται" (Ιω. 20,23).
  Με αυτόν τον τρόπο χάρισε στον άνθρωπο το ιατρείο για να θεραπεύεται από την ασθένεια της αμαρτίας με την χάρη την απορρέουσα από την θυσία του Χριστού, εφ όσον, βεβαίως, αυτός συναισθάνεται την κατάστασή του, συντρίβεται, μετανοεί και καταφεύγει ελευθέρως σ'  αυτό, το μυστήριο της αγάπης και της φιλανθρωπίας του Θεού, που οι Άγιοι Πατέρες το χαρακτηρίζουν ως "δεύτερον βάπτισμα".
       
Οι όροι τελέσεως του μυστηρίου

  Το ιατρείο είναι πάντα ανοικτό και επισκέψιμο. Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα, όσες φορές αγωνιζόμενος τραυματιζεται και αμαρτάνει, να προσέρχεται εν μετανοία σ' αυτό και να θεραπεύεται ριζικώς, λαμβάνοντας την χάρη της αφέσεως των αμαρτιών, που πηγάζει αδιάκοπα από την θυσίατου Χριστού. Τούτο επιτυγχάνεται δια της αναγνώσεως της συγχωρητικής ευχής από τον πνευματικό πατέρα, φέροντα επιτραχήλιον, όπως ορίζει η διδασκαλία της Εκκλησίας.
  Για να γίνουν όλα αυτά είναι απαραίτητο ο άνθρωπος να προσέρχεται στο Μυστήριο με πίστη σ΄όλα όσα είπαμε, με επίγνωση της καταστάσεώς του, με προσωπική ανάληψη της ευθύνης, με συντριβή και μετάνοια. Να προσέρχεται ελευθέρως κι όχι υπό πίεση, ανάγκη ή σκοπιμότητα. Να είναι απολύτως ειλικρινής, χωρίς τη διάθεση να αποκρύψει κάποιες ή κάποια έστω αμαρτία, από φόβο ή ντροπή. 
   Αν αυτό συμβεί, όχι μόνο δεν θα συγχωρεθεί καμμία αμαρτία, αλλά στις προηγούμενες θα προστεθεί και η αμαρτία της προσπάθειας εξαπατήσεως του πνευματικού πατρός. Αλλ' "ο Θεός ου μυκτηρίζεται" (Γαλ. 6,7).
    Τέλος, είναι απαραίτητο να προσέρχεται στο Μυστήριο με την βεβαιότητα στην αλήθεια, ότι δεν υπάρχει αμαρτία πο να υπερβαίνει το έλεος, την αγάπη και την φιλανθρωπία του Θεού. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμμία αμαρτία ασυγχώρητος, πλην μιας, της αμετανοησίας, όπου ο άνθρωπος, εμμένοντας εγωιστικά στην αμαρτία του, αρνείται την χάρη της αφέσεως και την σωτηρία, διότι ο Θεός "θέλει μεν πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν" (Α' Τιμ. 2,4), αλλ' "ουδένα αναγκάζει σωθήναι" .
  
Εμπόδια για την προσέλευση στο μυστήριο

  Γνωρίζουμε βεβαίως, ότι ούτε ο διάβολος, ούτε ο κακός εαυτός μας, ούτε ο κόσμος, που ζει χωρίς Χριστό, και "όλος εν τω πονηρώ κείται" (Α΄ Ιω. 5,19), θέλουν να προσερχόμαστε στο μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως. Επειδή αυτή η ανίερη συμμαχία σκοπό έχει την καταστροφή και απώλεια του ανθρώπου, πολεμάει με λύσσα τη συμμετοχή του στο Μυστήριο, ναρκοθετώντας και παγιδεύοντας με διάφορους τρόπους και μέσα το δρόμο που οδηγεί σ αυτό. Ας αναφερθούμε σε μερικά, τα πιο συνηθισμένα.
  Κατ' αρχάς, οι εχθροί αυτοί του ανθρώπου τον παρακινούν στην διάπραξη της αμαρτίας, την οποία εξωραΐζουν και προβάλλουν ως κάτι το φυσικό και ακίνδυνο. Όταν όμως παρασύρουν τον άνθρωπο στη διάπραξη της αμαρτίας, τότε μεγαλοποιούν τα πράγματα, προσπαθώντας να τον κρατήσουν δέσμιο στην κατάσταση αυτή. Του λέγουν, ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη και δεν υπάρχει σωτηρία γι' αυτόν.
  Αν δεν πετύχουν τίποτα μ' αυτόν τον τρόπο, επιστρατεύουν τον φόβο και την ντροπή, που αισθάνεται ο άνθρωπος μετά τη διάπραξη της αμαρτίας, για να τον αποτρέψουν από την συμμετοχή στο Μυστήριο. Αν κι εδώ αποτύχουν, τεχνηέντως, προσπαθούν να πλήξουν την αξιοπιστία και την εχεμύθεια του πνευματικού πατρός.
   Ακόμη προσπαθούν να τον αποτρέψουν από την συμμετοχή στο Μυστήριο, υποδεικνύοντας ως εναλλακτική λύση το να εξομολογηθεί ο άνθρωπος τα αμαρτήματά του στις εικόνες ή απ ευθείας στο Θεό. Αλλ' ο ίδιος ο Χριστός έδωσε στους Αποστόλους και στους διαδόχους αυτών, επισκόπους και κατ' εντολήν αυτών στους πρεσβυτέρους, την εξουσίαν του "δεσμείν και λύειν" τις αμαρτίες των ανθρώπων και η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, από το Άγιον Πνεύμα οδηγουμένη, καθώρισε τον συγκεκριμένο τρόπο τελέσεως του Μυστηρίου, με τον οποίο και μόνο χορηγείται η χάρη της αφέσεως των αμαρτιών στον άνθρωπο.
   Αν σ' όλα αυτά προσθέσουμε την παρακίνηση αναβολής της εξομολογήσεως για αργότερα ή και για τα γεράματα ακόμη, ή την πολύ δόλια παγίδα, στην οποία πέφτει ο άνθρωπος όταν λέγει, γιατί να πάω να εξομολογηθώ, αφού θα αμαρτήσω και πάλι, με κίνδυνο να φανώ ότι εμπαίζω το Μυστήριο, καταλαβαίνουμε, ότι ο Χριστιανός "διαβαίνει εν μέσω παγίδων πολλών"  (Σοφ. Σειράχ. 9,13) κατά την πορεία του προς το μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως.
   Αλλ' 'ολα αυτά τα εμπόδια και οι παγίδες των "εχθρών του ανθρώπου", που σκοπό έχουν να τον αποτρέψουν από το να μετάσχει στο Μυστήριο, μας βοηθούν να κατανοήσουμετην σημασία της συμμετοχής μας σ' αυτό, που είναι όρος "εκ των ων ουκ άνευ" για την σωτηρία μας, καθώς και την προσοχή και τον σεβασμό που πρέπει να μας διακρίνουν, για να γίνονται όλα "ευσχημόνως και κατά τάξιν" (Α' Κορ. 14,10). 
Επιλογή πνευματικού και συνεργασία μαζί του
   Κατ' αρχάς, είναι απαραίτητο με πολλή προσευχή και πολλή προσοχή να επιλέξουμε τον πνευματικό μας πατέρα, ποιμένα "καλόν, γραμματισμένον, σοφόν, ενάρετον, ευλαβή" (άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός), για να κάνουμε υπακοή και να συνεργασθούμε ελευθέρως, με χαρά και υπομονή μαζί του για την πνευματική μας προκοπή. Κατόπιν, είναι απαραίτητο εκτός από τη συναίσθηση της καταστάσεώς μας και την ειλικρίνεια της εξομολογήσεως να αναλαμβάνουμε πλήρως την ευθύνη για τη διάπραξη των "εν λόγω ή έργω ή διανοία" αμαρτιών και να αποφεύγουμε να επιρρίπτουμε αυτήν σε άλλους.
    Επίσης, απολύτως απαραίτητο είναι να απορρίπτουμε κάθε συμβιβασμό προς την αμαρτία και να είμαστε αποφασισμένοι να αγωνιζόμαστε ακατάπαυστα, με υπομονή και πνεύμα συνεργασίας με τον πνευματικό, για την οριστική νίκη κατά της αμαρτίας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, είναι αυτονόητο, ότι θα δεχόμαστε με χαρά τις συμβουλές, τις παρατηρήσεις και τα φάρμακα, με τα οποία θα μας επιτιμά ο πνευματικός, όταν το κρίνει απαραίτητο.
   Πριν κλείσουμε την σύντομη αυτή αναφορά στο μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως, επιθυμούμε να θίξουμε μερικές ακόμη πτυχές αυτού, που απασχολούν τους ανθρώπους, γιατί υπάρχει σύγχυση γύρω από αυτές.
Ηλικία συμμετοχής στο μυστήριο

   Σχετικά με την ηλικία, που αρχίζει κανείς να εξομολογείται, πιστεύουμε ΄ότι καλόν είναι ο άνθρωπος να αρχίζει την εξομολόγηση από την παιδική ηλικία. Από τότε που το παιδί αρχίζει να διακρίνει το καλό από το κακό και καταλαβαίνει ότι με τα λόγια ή τα έργα του ενεργεί αντίθετα προς το θέλημα του Θεού.
   Βεβαίως δεν υπάρχει ο ίδιος βαθμός συνειδητότητας ή καταλογισμού της αμαρτίας με τους ενήλικες, πλην όμως έτσι το παιδί συνηθίζει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και να ζητεί συγγνώμη γι' αυτές από τον Θεό, κάτι που αποτελεί την αρίστη προπαρασκευή για την αναμέτρηση με την αμαρτία, μέσα από την συνειδητή συμμετοχή στο Μυστήριο, όταν μεγαλώσει.

Συχνότητα προσέλευσης στο Μυστήριο

   Ως προς την συχνότητα προσελεύσεως του ανθρώπου στο Μυστήριο τούτο υπάρχουν διάφορες απόψεις. Εμείς πιστεύουμε, ότι η συχνότητα δεν πρέπει να προσδιορίζεται από την περιδεή συνείδηση του ανθρώπου και την ανάγκη πνευματικής εκαρτήσεως αυτού από τον πνευματικό, που τον οδηγεί χωρίς πραγματικό λόγο κάθε τρεις και λίγο στο εξομολογητήριο, όπως τον κατά φαντασίαν ασθενή στον γιατρό.
   Επίσης, δεν πρέπει να καθορίζεται βάσει της χαλαρής συνειδήσεως του ανθρώπου και της τυπικής, κατ' έθος ή μαγικής προσεγγίσεως του Μυστηρίου, διότι και αυτό πόρρω απέχει από την συνειδητή προσέλευση στο μυστήριο με συντετριμμένη καρδία.
   Ούτε πάλι πρέπει να συνδέεται αποκλειστικώς με την συμμετοχή στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, γιατί έτσι μπορεί να εκφυλισθεί σε μια τυπική διαδικασία λήψεως της αδείας του πνευματικού για να κοινωνήσει ο άνθρωπος. Η συχνότητα συμμετοχής στο Μυστήριο δεν είναι αυστηρά καθορισμένη.
   Εξαρτάται από την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου, τις ανάγκες και τις πτώσεις του στην διεξαγωγή του πολέμου κατά των ορατών και αοράτων εχθρών της σωτηρίας του. Δηλαδή, ο Χριστιανός προσέρχεται στο Μυστήριο, οσάκις συντρέχει λόγος, όπως και ο άνθρωπος πηγαίνει στο γιατρό, όταν είναι άρρωστος.

Επιτίμια
   Δυό λόγια για τα επιτίμια. Κι εδώ υπάρχει πολλή σύγχυση. Ακούγονται και γράφονται σχετικώς τα πλέον αντιφατικά πράγματα υπό την επίδραση ετερόδοξων διδασκαλιών.
  Κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας, τα επιτίμια δεν είναι ποινές, που πρέπει να εκτίσει ο αμαρτωλός για να εξιλεώσει την θεία δικαιοσύνη, όπως υποστηρίζουν οι αιρετικοί. Τα επιτίμια είναι φάρμακα πνευματικά, τα οποία χορηγούνται με πολλή προσοχή και διάκριση από τον πνευματικό, όταν κρίνει ότι χρειάζεται να ενισχυθεί ο πιστός στον αγώνα για την καταστολή των παθών και την παγίωση της μετανοίας του. Γι' αυτό και η επιβολή των επιτιμίων δεν είναι αναγκαίος όρος για την χορήγηση της αφέσεως.
  Τα επιτίμια χορηγούνται από τον πνευματικό απαθώς, με αγάπη και πρέπει να είναι ανάλογα με την σοβαρότητα της αμαρτίας και του πάθους, που καλούνται να θεραπεύσουν, καθώς και με την ετοιμότητα και διάθεση του πιστού για μετάνοια.
  Είδη δε επιτιμίων είναι η προς καιρόν αποχή από το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, η επί πλέον νηστεία, προσευχή, ελεημοσύνη, γονυκλισίες κ.α.
  Επιθυμούμε να κατακλείσουμε την εργασία με σύντομη αναφορά σε δύο παραμέτρους του θέματος εξόχως ενδιαφέρουσες και επίκαιρες, γύρω από τις οποίες όμως υπάρχει πλήρης σύγχυση, που εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους.
  Πρόκειται για τη σχέση του μυστηρίου της Μετανοίας-Εξομολογήσεως με την "εξομολόγηση" των αιρετικών και για την σχέση του Μυστηρίους τούτου της Εκκλησίας με την ψυχοθεραπεία ή την ψυχανάλυση.

Διαφορές μυστηρίου Εξομολογήσεως και "εξομολογήσεως" αιρετικών

  Ως προς το πρώτο θέμα, εκ προοιμίου λέγομε, ότι η όποια ομοιότης είναι εξωτερική. Η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού, υπό του Αγίου Πνεύματος εμπνεομέβγ και καθοδηγουμένη, με το μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως χορηγεί στον ειλικρινώς μετανοούντα και εξομολογούμενον ενώπιον του πνευματικού, την σωστική χάρη της αφέσεως των αμαρτιών. Οι αιρετικοί και όλοι οι αποκόψαντες εαυτούς από την Εκκλησία, δεν έχουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Επομένως τα "μυστήριά" τους είναι απλές απομιμήσεις των Μυστηρίων της Εκκλησίας και φυσικά δεν χορηγούν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία δεν υπάρχει στην αίρεση. Αυτό που είπαμε γενικώς για τα "μυστήρια" των αιρετικών ισχύει βεβαίως και για την εξομολόγηση των αιρετικών. Κατόπιν όλων αυτών καθίσταται προφανές, ότι αποτελεί βαρυτάτη αμαρτία η τυχόν συμμετοχή Ορθοδόξων χριστιανών στα "μυστήρια" των αιρετικών, όπως και η παροχή των Μυστηρίων της Εκκλησίας στους εμμένοντες στην αίρεση.

Διαφορές Εξομολογήσεως και ψυχοθεραπείας/ψυχαναλύσεως

  Και ως προς το δεύτερο και τελευταίο θέμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η όποια ομοιότης μεταξύ εξομολογήσεως και ψυχοθεραπείας ή ψυχαναλύσεως είναι εξωτερική.
  Στο μυστήριο της Μετανοίας-Εξομολογήσεως οι πρωταγωνιστές είναι τρεις΄ ο Χριστός, που χορηγεί την χάρη της αφέσεως, ο πνευματικός, ο οποίος κατά το θέλημα του Θεού, ως διάκονος της καταλλαγής, υπηρετεί στην τέλεση του μυστηρίου και ο εν συντριβή και μετανοία εξομολογούμενος, ο οποίος ζητεί και λαμβάνει από τον Χριστό δια του πνευματικού πατρός την χάρη της αφέσεως των αμαρτιών, την συνακόλουθο ψυχική ισορροπία και την εν γένει πνευματική υγεία.
  Κυρίαρχα στοιχεία εδώ είναι, αφ' ενός η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου να λυτρωθεί από τα δεσμά των παθών, από την υπαρξιακή σύγχυση και το κενό, και να μεταστεί από την παρά φύση ζωή και αφ' ετέρου η παντοδύναμος χάρη του Θεού η "τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλίποντα αναπληρούσα" .
  Στη ψυχοθεραπεία και την ψυχανάλυση, αυτονόμως ενεργούσες, οι πρωταγωνιστές είναι δύο΄ ο ψυχοθεραπευτής ή ο ψυχαναλυτής και ο ασθενής, ο οποίος βιώνει τα πάσης φύσεως υπαρξιακά αδιέξοδα. Εδώ ο ψυχοθεραπευτής προσπαθεί αυτονόμως, με μόνη την επικουρία της επιστήμης, χωρίς την χάρη του Θεού, να προσεγγίσει τον άνθρωπο και με διάφορους μεθόδους και αγωγές, φαρμακευτικές ΄γ μη, να τον βοηθήσει κατασταλτικά ή εξισορροπητικά σε κάποιο επίπεδο, πάντως ποτε θεραπευτικά, εφ' 'οσον δεν είναι δυνατόν να προσεγγίσει το ταραγμένο  οντολογικό βάθος του ανθρώπου, το οποίο είναι απροσπέλαστο στην ανθρώπινη παρατήρηση και το πείραμα.
  Επομένως αντιλαμβανόμεθα, ότι εξομολόγηση και ψυχοθεραπεία είναι διαφορετικά μεγέθη, μη συγκρίσιμα, το μεν θεανθρώπινι, το δε ανθρώπινο.

Πρωτοπ. Γεώργιος Χρ. Ευθυμίου
Επ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής 
του Ε.Κ.Π.Α

4 σχόλια:

  1. Πολυ ενδιαφέρον. Αν υπήρχαν και μεγαλύτερα γραμματάκια για να βλέπουμε και οι γκαβοί, θα ήταν τέλειοοοο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ.
    Για τους γκαβούς υπάρχουν και γυαλάκια! Ας τα προτιμήσουν, δεν είναι ντροπή. Εμείς φοράμε απ τα δεκάξι μας!!
    Θα μεριμνήσουμε για την επόμενη ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ;-)
    Αγαπημένο, φοράμε γυαλάκια και φακουδάκια αλλά...ου γαρ έρχεται το γήρας μόνον! Κάποιοι άλλοι με πολύ μεγαλύτερα γραμματάκια σε είχαν ζορίσει και τους παρακάλεσες να τα μεγαλώσουν.
    Το ξέχασες κιόλας;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλημέρα!!
    Διατηρούσα τη βεβαιότητα πως θα μου επιστρέψεις τα..γυαλάκια!!χαχαχαα
    Έχω άριστη μνήμη, δυστυχώς. Θυμάμαι καλά το διάλογο. Αλλά εσκεμμένα τον ξέχασα! Αυπνίες χτες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή